Dikkat Eksikliği Teşhisinde Zorluklar
Yetişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)olan hastalarla çalışmayı çok faydalı buluyorum çünkü doğru bir teşhis ve etkili tedavi bir kişinin kariyerini, sağlığını ve yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyebilir.
Örneğin; son iki aydır yetişkin DEHB tedavisi verdiğim hasta çok mutlu ve rahatlamış görünüyordu ve bana: "Ayaklarımın üzerinde durabileceğimi hiç düşünmemiştim. Yıllardır zorluyorum ve sonuç alamamıştım. Ama tedaviye başladıktan sonra gazeteyi anlayarak okuyabiliyorum. İş arkadaşlarım tarafından dikkatim dağılmadan veya Facebook'a bakmak yerine işime odaklanabiliyorum. Her zaman sadece tembel olduğumu düşündüm. Keşke daha önce tedavi görseydim." dedi.
Ahmet Bey, liseden beri DEHB'den şüphelenen 47 yaşında bir emlakçı idi. Psikiyatriste gitmekten utanıyordu. Ancak eşi bir psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmesi için ısrar etti. Çok zeki olduğunu biliyordu ama son 15 yılda dört kez kariyer değiştirmişti. Altı ay önce, bir dizi kötü performans incelemesi nedeniyle işten çıkarılmıştı. Ayrıca, iki çocuğunu almak için sık sık geç kalıyor, sık sık randevularını unutuyor ve herhangi bir proje yapmak için son dakikaya kadar bekliyordu. Ailenin günlük hayatı darmadağındı ve karısı iki yerine üç çocuğu olduğunu hissediyordu. Sürekli internette gezinmek veya görevlere başlamak için saatler harcıyor ancak dikkati dağıldığından bunları da tamamlayamıyordu.
Çocukluğunda sık sık ödevini unutur veya kaybederdi. Neyin önemli olduğuna öncelik vermekte zorlanıyordu ve öğretmenleri tarafından "ağaçları çizmekten ormanın bütününü çizmeyi unuttuğu " söylenirdi. Sık sık hayal kurar ve kendisini âdeta bir sisin içinde hissederdi ve kafasındaki düşünceler veya dış gürültüler tarafından kolayca dikkati dağılırdı. Karnelerinde her zaman onun zeki ve harika bir çocuk olduğu ancak potansiyeline ulaşamadığı belirtilirdi.
Ahmet Bey sonunda tekrarlanan başarısızlıklarından utandı, bunun ailesi üzerindeki etkilerinden endişelendi ve tedaviyi kabul etmeye karar verdi. Hastaların %87’sinde genetik geçiş saptanmıştır. Psikiyatristlerin yalnızca küçük bir yüzdesi, Yetişkin DEHB'sini etkili bir tedavisi olmasına rağmen, kendisine güvenerek teşhis ettiğini belirtiyor. Ancak doğru konulan Yetişkin DEHB teşhisi bir insanın hayatında çok büyük bir fark yaratabilir.
Hastalarınız üzerinde büyük bir etki yarattığı için, Yetişkin DEHB'yi değerlendirme ve teşhis etme konusunda daha rahat olmanıza yardımcı olmak istiyorum. Aşağıda tanı koymak için beş kolay ve etkili adım bulunmaktadır.
Yetişkin DEHB Teşhisi İçin 5 Kolay Adım
Yetişkin DEHB'nin doğru teşhisi kafa karıştırıcı ve bunaltıcı olabilir. Semptomların çoğu diğer bozukluklarla örtüşür ve çoğu geniş bir yelpazede yer alır. Ek olarak, çoğu klinisyen Erişkin DEHB' nin doğru teşhisi konusunda kapsamlı bir eğitim almamıştır.
Bu kılavuz, Erişkin DEHB'nin kapsamlı tedavisinde uzmanlaşmış bir terapiste ve/veya psikiyatriste başvurarak tanı koyma konusunda daha emin olabilmeniz için, Yetişkin DEHB tanısına yönelik adım adım kısa ve basit bir kılavuzdur.
Adım 1: Şu önemli tarama sorularını sorun:
1. Dergi, kitap veya harita okumakta zorluk çekiyor musunuz?
2. Dağınık bir ofisiniz veya eviniz var mı?
3. Projeleri başlatmakta ve/veya bitirmekte zorlanıyor musunuz?
4. Sık sık zihinsel olarak “sisli” veya “puslu” hissediyor musunuz?
5. Başkaları, konuşmada konudan konuya atlama eğiliminde olduğunuzu söylüyor mu?
6. Okulunuzda veya iş incelemelerinizde tutarsız performans gibi olumsuz geri bildirimler aldınız mı?
7. Çocukluğunuzdan beri bu sorunlardan herhangi birini veya hepsini yaşadınız mı?
8. Hangi aile üyelerinde depresyon, kaygı, duygudurum dalgalanmaları veya dikkat ve odaklanma sorunları var?
Adım 2: Tüm hastalara DEHB Tarama Envanteri uygulayın.
Adım 3: İşbirliğine dayalı bilgileri toplayın.
Birçok genç yetişkin, DEHB'si olmadığında bile uyarıcı ilaçlar almak için DEHB tanısı almaya çalışabilir. Bu nedenle pratik olduğundan işbirlikçi bilgileri gözden geçirmek çok önemlidir.
DEHB'ye işaret eden ipuçları için geçmiş rapor kartlarını ve performans incelemelerini değerlendirin.
Mümkün olduğunda her zaman aile üyeleriyle de konuşun.
DEHB tanısı klinik bir tanıdır ve öğrenme güçlüklerini de değerlendirmediğiniz sürece nöropsikiyatrik test gerektirmez.