Sosyal Kaygı Nasıl Azaltılır
Bazı sosyal durumlarda herkes gergin ve kaygılı olabilir. Örneğin; ilk buluşma, önemli bir toplantı veya bir sunum esnasında. Ancak bu durum, diğer insanlardan kaçınmaya veya aşırı sessiz kalmaya yol açarsa ve aylarca ya da daha uzun sürdüğünde, “sosyal anksiyete bozukluğu” veya “sosyal fobi” olarak adlandırılır.
Sosyal kaygı baş ağrısı gibidir. Tedavi nedene bağlıdır.
Belki de bu bir bozukluk değil, makul bir yol olabilir.
Bazı insanların “sosyal kaygı bozukluğu” olarak nitelendirdiği şeyin, sosyal etkileşime mantıklı bir yaklaşım olması mümkündür.
Örneğin, kendinizi sosyal fobik olarak etiketlemiş olmaktansa sessiz biri olarak kabul etmenin makul bir sebebi, bilge insanların risk-ödül oranının zayıf olduğunu algıladıklarında sessiz kalmayı seçebileceklerini fark etmektir. Kişi aslında fikirleri üzerinde daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyabilir, bu nedenle bu konuda tartışmak ,belki yazılı olarak veya sonraki bir toplantıda daha iyi ifade etmeyi istiyor olabilir.
Sessiz kalmanın bir başka mantıklı gerekçesi de; konuşup kusmaktansa dinleyip öğrenmenin daha akıllıca veya daha nazik olduğuna inanıyor olmanızdır. Dikkatle dinleyerek karşınızdaki kişiye düşüncelerini ifade etme ve daha fazla geliştirme fırsatı vermiş olursunuz ve konuşmak durumu açıklığa kavuşturabilir.
Ancak, sosyal durumlarla ilgili endişenizi sağlıksız olarak algılarsanız, bu genellikle gerçekçi veya gerçekçi olmayan beklentileri karşılayamayacağınız korkusundan kaynaklanır.
Gerçekçi beklentileri karşılamanız pek mümkün olmadığında:
Bazen en iyi çabalarınıza rağmen umduğunuz şeyi elde edemeyebilirsiniz, ancak bu stratejiler gelecek için gelişmenize yardımcı olabilir.
Daha iyi hazırlanın:
Örneğin yaklaşan bir toplantıdan korkuyorsanız, okuyarak, yazarak veya birisiyle konuşarak buna hazırlanmak için fazladan çaba harcamak yardımcı olur. İlk buluşma konusunda gerginseniz, “Eğlenmek için ne yapmaktan hoşlanırsın?” gibi birkaç konuşma başlatıcı soru hazırlayın. Ya da “Bana ailenden bahsetmek ister misin?” Bu soruları kendiniz de cevaplamaya hazır olun.
Kusurlu olma hakkınızı kullanın:
Sosyal bir etkileşim sonrası kusurlu veya hoş karşılanmamış olsanız bile gerçeğinizi söyleme hakkınız olduğunu kabul edin ve kullanın.
Beklentiler mantıksız olduğunda:
Daha sık olarak, sosyal kaygı, makul olmayan beklentilerden kaynaklanır.
Bu durumda bunlardan biri veya daha fazlası yardımcı olabilir:
Düşünerek veya günlük tutarak kendinizi yansıtın. Böyle yaparak endişelerinizin neden yersiz olduğunu kendinize açıklayabilirsiniz. Örneğin, "Söylediklerimdeki kusurlar neler olursa olsunlar, anlaşma katili olmaları pek olası değil." diye düşünebilirsiniz.
Sosyal kaygınızın kökenlerini aramak istiyorsanız, anneniz, babanız, kardeşleriniz, arkadaşlarınız, romantik partnerleriniz, patronunuz, iş arkadaşlarınız ile yakın zamanda veya geçmişteki önemli etkileşimlerinizi listeleyin. Her biri için, kendinize şu anki sosyal kaygınıza neden olup olmadığını sorun. Belki de bu incelemeden çıkarılacak dersler vardır.
Aşamalı olarak maruz kalın (yüzleşin): Aşağıda, bir partiye gitmekten daha az zorlayıcı olan bazı sosyal aktiviteler bulunmaktadır. Bunları sizin için en az korkutucu olandan en çok korkutana doğru sıralayın. Sonra ilkini deneyin ve kendinizi hazır hissettiğinizde sırayla diğerlerine geçin.
• Evde güvendiğiniz biriyle yemek yiyin. Sadece “Günün nasıldı?” demek bile olsa göz teması kurun ve küçük bir konuşma yapın.
• Yukarıdakileri bir restoranda deneyin.
• Çok korkutucu olmayan birine merhaba deyin: örneğin, arkadaş canlısı bir iş arkadaşınız veya belki de süpermarkette yanınızdaki kişiye.
• Birine “Eşarbın çok güzel” gibi bir iltifat edin.
• Bazı ürünlerle ilgili bir mağaza görevlisine soru sorun.
• Bir arkadaşınızla buluşmak isteyin. Bunu yaptığınızda, hazırda söyleyecek bir şeyleriniz olsun. Örneğin; bugün yaptıklarınız, sabırsızlıkla beklediğiniz veya hakkında düşündüğünüz şeyler olabilir.
Genel stres azaltıcılar:
Kendinize hayatta kalacağınızı hatırlatın
Korkunç bir etkileşime başlamak üzereyken, aptalca bir şey söyleseniz bile hayatta kalabileceğinizi kendinize hatırlatın. Gerekirse: “Affedersiniz, yanlış konuştum” gibi bir sözle telafi edebilirsiniz.
Özel bir şekilde nefes alın
Stresli hissetmeye başlarsanız, özel bir nefes alın. Yavaşça nefes alın, bir an bekleyin ve sonra daha da yavaş olacak şekilde nefes verin.
Bilişsel Davranışçı Terapi yapan bir terapistle görüşebilirsiniz
Yukarıdakiler yeterince yardımcı olmadıysa, Bilişsel Davranışçı Terapi yapan bir terapistle seans yapmayı düşünün. BDT’nin Sosyal Fobik insanlara yardım etmede etkili olduğu saptanmıştır.
Sonuç olarak:
Sosyal kaygı, kendinizin veya etkileşimde bulunacağınız kişilerin sosyal olarak beklentilerini karşılayamama, eleştirilme ve yargılanma korkusudur. Bu nedenle, sosyal olarak endişeli insanlar çocuklarla, gelişimsel olarak engelli kişilerle veya evcil hayvanlarla etkileşime girerken daha az korku duyma eğilimindedir.
Sosyal fobi, aslında tüm fobiler gibi psikolojik problemler içinde en iyileştirilebilir olanlar arasındadır.