Kronik Hastalıklarda Depresyon Tedavisi
Kendinizi kötü, mutsuz, değersiz ve yorgun hissediyorsunuz, en sevdiğiniz aktivitelerden artık zevk almıyorsunuz, iştahınız, uykunuz ve aktivite seviyeniz değişti. Kronik hastalığı olanlar için bu durum çok yaygındır yani yalnız değilsiniz. Neyse ki, kronik hastalığı olan hastalar için işe yarayan ve güvenli olan depresyon tedavileri var. Özellikle bir antidepresan kullanmaya başlayacaksanız, sizin için güvenli olduğunu ve tedavi yanıtınızı izlemek üzere psikiyatri uzmanınız ile birlikte çalışmalısınız.
Psikiyatri uzmanına muayene olduğunuzda depresyonunuzun şiddeti belirlenmiş olacaktır. Depresyonunuz "hafif" olarak kabul ediliyorsa, mükemmel bir ilk seçenek egzersizdir. Ruh halinizi iyileştirdiği kanıtlanmıştır, yan etkisi yoktur, ücretsizdir, kolayca erişilebilir ve aynı zamanda kronik hastalık durumunuza da yardımcı olur.
Orta ila şiddetli depresyon için iki ana tedavi (etkinlik için en iyi kanıtlara sahip ve hastalar tarafından kabul edilebilir) psikoterapi ve antidepresan ilaçlardır. Psikoterapi ve ilaçlar birbirlerini tamamlayıcı oldukları için her ikisiyle de başlayabilir ve daha sonra ruh haliniz iyi olduğu zaman kontrollerde ilacı bırakmayı tartışabilirsiniz.
Psikoterapi
Psikoterapinin çeşitli türleri vardır; özellikle kronik hastalık hastaları da dahil olmak üzere, araştırmalarla etkinliği kanıtlanmış olanları tartışacağız. Tedaviniz için bir ruh sağlığı uzmanı bulmayı, bu kişilerin depresyon konusunda uzmanlaşmış olmalarını ve kronik hastalığı olan hastalarla çalışma konusunda deneyime sahip olmaları gerektiğini unutmayın. Sağlığınız için terapistinizle iyi bir ilişkiye sahip olduğunuzdan emin olun; değilse, başka bir terapistle görüşün.
En fazla kanıt, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) olarak bilinen psikoterapi yaklaşımı için bulunmaktadır. Bu terapi 60 yıldır vardır ve her geçen zaman geliştirilmektedir. BDT’de psikoterapistinizle beraber, düşünme şekliniz ile ilgili belirli becerileri öğrendiğiniz ve günlük yaşamınızda bu becerileri uygulamak için oturumlar arasında ev ödevi yaptığınız yaklaşık 8 ila 12 saatlik oturumlar yapacaksınız. Mevcut “3. dalga” BDT yaklaşımı ise düşüncelerin farkındalığına ve onları yargılayıcı olmayan bir şekilde kabul etmeye odaklanır.
BDT'nin davranışsal yönü, hastaları hoş aktiviteleri belirlemeleri ve bunlara katılma planları yapmaları için desteklemekle ilgilidir. Gevşeme terapileri ve egzersiz, hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerini destekler.
Bazı hastalar BDT'yi kendileri için uygun bulmayabilir. Bu durumda Kişilerarası Psikoterapi, kronik hastalık hastaları için her zaman en iyi seçenek gibi görünmeyebilir ancak Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) iyi bir seçenek olabilir.
Pandemi ile birlikte birçok terapi çevrimiçi ortama taşındı ve elde edilen veriler, benzer şekilde olumlu olduğunu gösteriyor.
Antidepresanlar
Antidepresan ilaçlar, beyninizdeki ruh halinizle ilgili kimyasal habercileri hedefler. Etkilerini göstermeleri 4 ila 6 hafta sürebilir. Bu nedenle, bir egzersiz programına başlamayı veya bu süre zarfında, Bilişsel Davranışçı Terapi almayı düşünebilirsiniz.
Psikiyatristiniz depresyonunuzu azaltmak için ilacı önce düşük bir dozda başlayacaktır. Nasıl hissettiğinizi ve ilacı nasıl tolere ettiğinizi görmek için 1-2 ay sonra doktorunuzu görmeniz gerekir. Doktorunuz daha sonra gerekirse doz ayarlaması yapabilir, farklı bir ilaca değiştirebilir ve hatta gerekirse tedavinize başka bir ilaç ekleyebilir. Depresif belirtileriniz azalana kadar doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmelisiniz.
Antidepresan ilaçların farklı türleri vardır. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI), kalp hastaları için en etkili ve en güvenli olanıdır çünkü bu hastaların alması gereken diğer birçok ilaç göz önünde bulundurulur. Ne yazık ki, bu ilaçlar bazı hastaların istemediği cinsel yan etkiler yapabilir; bu durumu gereğinde doktorunuzla açıkça konuşabilirsiniz.
Bazı antidepresan türleri, serotonin ve noradrenalin kimyasal habercileri (SNRI) veya dopamin ve noradrenalin nörotransmitterleri (NDRI) üzerinde çalışır. Bazı antidepresanlar aynı zamanda enerji seviyenizi olumlu etkilerken kaygıyı veya tütün isteğini azaltmada da yardımcı olur. Bu nedenle durumunuz için en iyisinin ne olacağı konusunda doktorunuzla konuşun.
Antidepresan kullanma süreniz, belirtilerinizin şiddetine, daha önce depresyon geçirip geçirmediğinize ve ilacı almayı bırakırsanız depresyonunuzun tekrarlama olasılığına bağlı olarak değişir. Psikoterapi ve egzersiz depresyonunuzu hafifletmek için işe yarayabilir. Antidepresan almayı bırakmadan önce doktorunuzla mutlaka ilacı nasıl keseceğinizi konuşun böylece zihniniz ve bedeniniz uyum sağlayabilir ve yoksunluk belirtileri en aza indirilebilir.
Depresyon tedavisi psikiyatristinizin önerilerine ve sizin tercihlerinize göre yapılmalıdır. Ruh sağlığınızın değerlendirilebilmesi ve izlenebilmesi için psikiyatristinizden düzenli takip randevuları oluşturun. Psikiyatristinizle işbirliği içinde çalışırsanız, ilaçlarınızı düzenli kullanır, psikoterapi seanslarınıza düzenli katılır ve takip randevularınıza düzenli giderseniz depresyonunuzda önemli ölçüde düzelmeler sağlanabilir.