Kontaminasyon Obsesif-Kompulsif Bozukluğu
PSİKİYATRİ

Kontaminasyon Obsesif-Kompulsif Bozukluğu

Germofobik misin? Tipik olarak, mikrop korkusu aslında bir fobi değildir. Genellikle, gayri resmi olarak "kontaminasyon OKB'si" olarak bilinen bir obsesif-kompulsif bozukluk şeklidir.

Mikroplardan korkmak çoğu zaman insanlardan, yerlerden veya kontamine olduğu düşünülen şeylerden kaçınma isteğine neden olur. Bazen endişe, HIV veya hepatit gibi belirli bir hastalık veya sadece genel mikroplarla ilgilidir.

Bu tür OKB'nin etkisi büyük ölçüde değişebilir. Şiddetli ve tedavi edilmezse, kontaminasyon OKB'si, insanların evlerinin yaşamaya devam edemeyecek kadar kirli olduğunu hissetmesine bile neden olabilir.


Kontaminasyon OKB'niz Var mı?

Mikrop endişelerinizin tedavi gerektiren bir sorun mu yoksa zararsız bir tuhaflık mı olduğunu nasıl anlarsınız? Aşağıdaki durumlarda kontaminasyon OKB'niz olabilir:

  • Kirlenme korkunuz bir şeyden diğerine ve sonra diğerine yayılır
  • Kendinizi veya çevrenizi kirlilikten kurtarma girişimleri işe, okula veya diğer meşguliyetlere geç kalmanıza neden olduysa
  • Mikroplar ve hastalıklarla ilgili endişelerin cinsel yaşamınızı veya romantik ilişkilerinizi olumsuz etkilemesi
  • Kontaminasyonu önleme çabaları günlük rutinlerinizi önemli ölçüde uzattıysa
  • Yıkamak, dezenfekte etmek veya başka bir şekilde temizlemek için harcadığınız süreyi gizliyorsanız
  • Temizlemeye veya dezenfekte etmeye harcadığınız süre aşırı hale geldiyse veya başkalarına aşırı geldiyse

Son olarak, OKB'nin teşhisinin bir akıl sağlığı uzmanı tarafından yapılması gerekir.


COVID-19'un Bulaşma OKB'si Üzerindeki Etkisi

COVID-19 salgını, neredeyse hepimizi mikroplar konusunda daha fazla endişelendirdi. Tüm dünya dikkatini el yıkamaya, yüzeyleri dezenfekte etmeye ve havadaki kirleticilere çevirdi. Pandemi, bazı yönlerden OKB'si olanlar ve olmayanlar arasındaki ayrımları bulanıklaştırdı. Bulaşma OKB'si olanlar üzerinde nasıl bir etkisi oldu?

OKB'si olan bazıları için pandemi, temizlik ve el yıkama gibi artan kompulsiyonları tetikledi. Bu insanlar için COVID aşısı olmak, genellikle COVID'e maruz kalma konusundaki endişeleri azaltmak için işe yaradı. Gerçek COVID riski azalmış olsa bile temizlik ve dezenfeksiyon ritüelleri azalmayabilir.

Bununla birlikte, kontaminasyon OKB'si olan diğerleri için COVID salgını farklı bir deneyim oldu. Birçoğu 2020 baharında temizlik rutinlerinde çok az değişiklik yaptı ve dünyanın geri kalanının kendileriyle aynı temizlik ve kaçınma davranışlarını benimsemesini (bazen eğlenerek veya memnuniyetle) izledi.


Tedavi seçenekleri

Kontaminasyon korkusunun hayatınızı yönetmesine izin vermeyin. Bu OKB formu için iki "birinci basamak" tedavi, ilaç ve maruz kalma ve yanıt önleme terapisi tedavisidir. Her iki tedavi de oldukça etkilidir.

İlaç olarak sıklıkla seçici serotonin geri alım inhibitörleri verilir. Bu ilaçlar günlük olarak alınır ve bazı yan etkileri olabilir. Tipik olarak yan etkiler şiddetli değildir.

Maruz kalma ve tepki önleme terapisi, bilişsel-davranışçı terapinin bir şeklidir. Maruz kalma ve tepki önleme terapisi almaya karar verirseniz, terapistinizle haftada bir görüşmeyi bekleyebilirsiniz ve haftalık ev ödevi egzersizleri yapmanız istenebilir. Bu egzersizler, kompulsiyonlara (yıkanma veya temizlik gibi) yol açan duygulara tahammül etme yeteneğinizi artırmanıza yardımcı olacaktır. Bu duygularla başa çıkma becerinizi ne kadar geliştirirseniz, OKB'niz de o kadar iyileşir. Birçoğu, tedavinin sonunda OKB semptomlarını tamamen ortadan kaldırabilir.

Yukarıda bahsedildiği gibi, kontaminasyon OKB'si bazen zorlayıcı hale gelebilir. Neyse ki, bu tür vakalar için farklı bakım seviyeleri mevcuttur. Seçenekler arasında ayakta yoğun bakım, yatılı programlar ve yatarak hastaneye yatış yer alır. Bu farklı bakım seviyeleri çocuklar, ergenler veya yetişkinler için olabilir.

Mikrop korkunuzun kontrolden çıktığından endişeleniyorsanız, OKB tedavisinde uzmanlaşmış bir ruh sağlığı uzmanına danışmayı düşünün.


Uzm. Dr. Seher Çakmak

Uzm. Dr. Seher Çakmak

Psikiyatrist & Psikoterapist

Caddebostan'da bulunan özel muayenehanemde hastalarımı ve danışanlarımı yüz yüze veya internet üzerinden kabul etmekteyim.

HAKKIMDA İLETİŞİM